Je bent hier : Welkom > Zelfbeeld en onzekerheid > Examenvrees: wanneer je hoofd het weet, maar er niets op papier verschijnt
Studente spiekt omdat ze blokkeerd

Examenvrees: wanneer je hoofd het weet, maar er niets op papier verschijnt

Zelfbeeld en onzekerheid

Auteur: Mieke Loor

Je hebt geleerd, geoefend, samengevat, herhaald tot midden in de nacht, en tóch slaat de paniek toe. Je zit aan tafel met klamme handen en een bonkend hart, alsof je elk moment gaat ontploffen uit wanhoop. In je hoofd herhaalt zich die ene gedachte: “Wat als ik alles vergeet?” Of: “Wat als ik straks volledig blokkeer?” Misschien herken je het zelfs al dagen van tevoren. Je lijf staat onder hoogspanning, je slaapt slecht, en dat ene stemmetje blijft maar roepen dat je niet goed genoeg bent.
 
Veel mensen proberen dit op wilskracht op te lossen: nog harder leren, meer controle, afleiding zoeken. Of jezelf toespreken met: “Doe normaal, je weet het wel.” Maar onder die spanning zit vaak iets dat niet met logisch denken op te lossen is. En juist dat maakt het zo frustrerend. Want hoe harder je je best doet om erboven te staan, hoe groter de angst lijkt te worden.
 
Ik ben Mieke, de drijvende kracht achter mijn praktijk voor holistische therapie Jouw Eigen Veerkracht. Met werkvormen als Hypnotherapie, Voice Dialogue, Innerlijk Kindwerk en andere therapievormen die zich aandienen, begeleid ik mensen die vastlopen in oude patronen. Als examenvrees je leven beheerst, betekent dat niet dat jij zwak bent of iets verkeerd doet. Het zegt vaak iets over een diepere laag in jezelf die aandacht vraagt. En als je daar op de juiste manier mee in contact komt, kun je veel meer dan je nu denkt. Je staat er niet alleen voor.

Wat je in deze blog ontdekt;
  1. Waarom heb ik zóveel stress voor een examen?
  2. Waarom blokkeer ik tijdens het examen?
  3. Mijn stemmetje zegt: je kan het niet!
  4. Ik saboteer mezelf voor mijn examen
  5. Helpt therapie bij examenvrees?
  6. Hoe praat je eigenlijk met je innerlijk kind?
  7. Ik heb zo'n angst dat ik faal
  8. Meestgestelde vragen over examenvrees
  9. Zet nu die volgende stap naar stressvrij examen

In deze blog ontdek je hoe examenvrees meer is dan alleen zenuwen. We gaan dieper in op wat er écht speelt onder die paniek: oude overtuigingen, innerlijke stemmen, ervaringen die nooit verwerkt zijn. En belangrijker nog, hoe jij hier mee om kunt gaan.

Zet hier die volgende stap naar Jouw Eigen Veerkracht

“Ik weet het even niet meer”

Waarom heb ik zóveel stress voor een examen?

Je kent dat gevoel. Je hebt gestudeerd, geoefend, samengevat, herhaald, je bent er klaar voor. Maar op de dag van het examen schiet je lijf in de stress. Je hart bonkt, je handen zweten, je hoofd wordt wazig. Alles wat je geleerd hebt, lijkt ineens onbereikbaar.

Het voelt misschien alsof je blokkeert omdat je overspoeld wordt door gedachten als: “Ik kan dit niet” of “Ik weet niks meer.” En dat is ook zo, maar die gedachten komen meestal niet uit het niets. Vaak is er diep vanbinnen iets dat zich onveilig voelt. Je lijf reageert alsof er gevaar dreigt, ook al zit je ‘gewoon’ in een lokaal met een toets voor je neus. Je stress is dus geen teken van zwakte, maar een oude overlevingsreactie die wordt geactiveerd. Die gedachtenstorm is de manier waarop je brein probeert om controle te krijgen, terwijl je systeem eigenlijk in paniek is.
 
En juist dat maakt het zó lastig: je hoofd wil presteren, maar je hele systeem zegt iets anders. In therapie zie ik vaak dat die lichamelijke paniek voortkomt uit ervaringen van vroeger. Momenten waarop je het gevoel had dat je móést presteren om gezien te worden. Of dat falen betekende dat je niet goed genoeg was. Als we dat gaan herkennen, kun je het patroon doorbreken. En dan verandert er iets, niet alleen bij je volgende examen, maar ook in hoe je naar jezelf kijkt.

Waarom blokkeer ik tijdens het examen?

Soms voelt het alsof er twee versies van jezelf zijn. De versie die weet dat je het kan, en de versie die zich klein voelt, twijfelt, blokkeert. Alsof er een innerlijke rem zit die je tegenhoudt om te laten zien wat je weet.

Dat is niet gek. In Voice Dialogue noemen we dit de subpersoonlijkheden: delen in jou met verschillende stemmen, intenties en angsten. Eén van die delen kan bijvoorbeeld de innerlijke perfectionist zijn, die bang is om fouten te maken. Een ander deel is misschien een bang kind dat ooit werd uitgelachen toen het iets fout deed.

Als we met die stemmen in gesprek gaan, en dat kan verrassend simpel en liefdevol zijn, verandert er iets. Dan ontstaat er ruimte. Ruimte om te kiezen. Niet om je angst uit te schakelen, maar om er anders mee om te gaan. Je hoeft je kennis niet langer te verstoppen uit angst om gezien te worden. Je mag hem gaan inzetten, mét kloppend hart en al.

“De stem van een ouder of leraar”

Mijn stemmetje zegt: je kan het niet!

We hebben allemaal zo’n stem. Die innerlijke criticus die fluistert (of schreeuwt): “Je hebt niet genoeg gedaan. Je bakt er niks van. Anderen zijn beter dan jij.” Bij de één klinkt die stem als een boze ouder, bij de ander als een sarcastische leraar van vroeger.
 
Dat stemmetje is vaak ontstaan in een periode waarin je kwetsbaar was. Misschien als kind, in een onveilige thuissituatie. Of op school, waar je geleerd hebt dat presteren belangrijker is dan voelen. Het stemmetje is ooit ontstaan om je te beschermen. Als je streng voor jezelf bent, maak je misschien minder fouten, en dus minder kans op afwijzing. Maar nu belemmert het je.
 
Tijdens Hypnotherapie kun je leren om die stem niet langer de regie te geven. Niet door hem weg te drukken, maar door te luisteren: wat wil het zeggen? Wat heeft het nodig? En wat zegt jóuw diepere wijsheid er eigenlijk van? Het mooie is: onder elke strenge stem zit vaak een verlangen naar liefde en veiligheid. Daar kunnen we mee werken.

Ik saboteer mezelf voor mijn examen

Je wilt slagen. Je wílt het goed doen. En toch stel je leren uit, saboteer je jezelf met negatieve gedachten, of zoek je afleiding op precies het verkeerde moment, zoals eindeloos scrollen op Instagram of Facebook. Alsof je daar het antwoord vindt. Of misschien blokkeer je je gevoelens.
 
Dat voelt als onlogisch gedrag, maar vaak zit er iets onder. In veel gevallen een oud patroon. Bijvoorbeeld: als je geleerd hebt dat je verwachtingen beter kan temperen (want dan doet het minder pijn als iets mislukt), dan saboteer je onbewust je kans op succes. Of als falen vroeger betekende dat je liefde verloor, dan is ‘het niet eens proberen’ veiliger.
 
In mijn praktijk zie ik hoe krachtig het is om dit patroon liefdevol te ontrafelen. Innerlijk Kindwerk kan hierbij helpen: we kijken samen naar het deel in jou dat deze strategie ooit heeft ontwikkeld. Niet met oordeel, maar met compassie. En geloof me: als je eenmaal voelt dat je het anders mag doen, hoef je jezelf niet langer tegen te houden.

Kast als geheugen

“Als examenvrees toeslaat, voelt het alsof je alles netjes hebt opgeborgen in een kastje, maar op het moment zelf weet je het sleuteltje niet meer te vinden.”

Helpt therapie bij examenvrees?

Je hebt vast al gehoord: “Iedereen is zenuwachtig voor een examen, dat hoort erbij.” Of erger: “Je moet er gewoon doorheen.” En ja, een beetje spanning is normaal. Maar wanneer die spanning verlammend wordt, wanneer je lichaam blokkeert, je gedachten op hol slaan en je zelfvertrouwen wegsmelt, dan is er méér aan de hand.
 
Therapie hoeft geen jarenlange zoektocht te zijn. Soms is een paar sessies al genoeg om de angel eruit te halen. Door te werken met je onbewuste (bijvoorbeeld via hypnotherapie) of door innerlijke delen in jezelf te leren herkennen (zoals bij Voice Dialogue), kun je verrassend snel verschuiving voelen. Je ontdekt: het ligt niet aan mij, het ligt aan wat ik ooit ben gaan geloven over mijzelf.
 
En dat kun je herzien. Niet met affirmaties voor de spiegel, maar met echte, diepgaande verandering. Waarbij je niet alleen leert omgaan met stress, maar ook leert vertrouwen op wie je bent, voorbij het examen.

Hoe praat je eigenlijk met je innerlijk kind?

Het klinkt misschien een beetje zweverig: praten met je innerlijke kind. Maar als je ooit midden in een paniekaanval zat en dacht: “Wat gebeurt er met me?”, dan herken je waarschijnlijk de ervaring van een oud deel dat zich onveilig voelt.
 
Je Innerlijke Kind is geen fantasiefiguur, maar een beeld van het jongere deel in jou dat nog steeds meespeelt in je reacties. Die 8-jarige die zich ooit schaamde in de klas. Die puber die het gevoel had dat niets ooit goed genoeg was.
 
In therapie nodig ik je uit om contact te maken met dat deel. Soms via een eenvoudige ontspanningsoefening, soms via Hypnotherapie of creatieve visualisatie. Wat het oplevert? Een diepere verbinding met jezelf. En het besef: ik kan mezelf geven wat ik toen gemist heb. En dat is helend.

“Je bent meer dan dat ene moment”

Ik heb zo’n angst dat ik faal

De angst voor falen is zelden alleen maar angst voor dat ene moment. Vaak zit eronder: als ik dit verpest, dan ben ik niets waard. Alsof één fout alles bepaalt. Alsof je alleen bestaansrecht hebt als je het perfect doet.
 
Maar weet je wat ik geleerd heb? Falen is soms nodig om jezelf terug te vinden. Niet omdat je moet lijden, maar omdat je dan pas ontdekt dat je méér bent dan een resultaat. Je bent een mens. Met verlangen, moed, kwetsbaarheid en ja, soms een onvoldoende.
 
Therapie helpt om die diepgewortelde overtuigingen los te laten. En om opnieuw te voelen: ik ben meer dan dat ene moment. Hoe zou het zijn als je dat zou kunnen geloven, diep vanbinnen? Dat je oké bent, ook als het misgaat? Misschien is dát wel het grootste examen van allemaal, en je hoeft het niet alleen te maken.

Meestgestelde vragen over examenvrees

Twijfel je of jouw spanning nog normaal is? Vraag je je af waarom je hoofd weet dat je het kunt, maar je lijf daar heel anders over denkt? In de veelgestelde vragen hieronder vind je herkenning, uitleg en inzichten over wat er allemaal meespeelt bij examenvrees.

Of je nu blokkeert tijdens je toets, dagen van tevoren al wakker ligt of gewoon benieuwd bent waar die innerlijke stress vandaan komt, je bent niet de enige. Deze vragen helpen je om beter te begrijpen wat er in jou gebeurt op zulke momenten.

Wat is het verschil tussen gezonde examenstress en echte examenvrees?

Gezonde stress helpt je focussen, examenvrees verlamt je, je blokkeert, slaapt slecht en verliest alle vertrouwen in jezelf.

Hoe weet ik of mijn examenvrees te maken heeft met vroeger?

Als de paniek groter is dan het moment zelf verklaart, zit er vaak iets ouds onder. Denk aan afwijzing, prestatiedruk of angst om te falen als kind.

Kan hypnotherapie helpen bij examenvrees?

Ja, hypnotherapie helpt je contact maken met de laag onder je angst, zodat je niet alleen leert ‘rustig blijven’, maar je ook echt veilig voelt vanbinnen.

Waarom raak ik in paniek voor mijn examen?

Je brein kan overspoeld raken door onbewuste overtuigingen als: “Ik ben niet goed genoeg.” Dan blokkeer je, ook al ken je de stof perfect.

Wat zegt mijn innerlijke stem eigenlijk tijdens examens?

Vaak iets als: “Je gaat falen.” Die stem is ooit ontstaan om je te beschermen, met Voice Dialogue kun je dat deel leren begrijpen en geruststellen.

Hoe werkt Innerlijk Kindwerk bij faalangst?

We maken liefdevol contact met het deel in jou dat zich klein, bang of afgewezen voelt. Zo geef je jezelf de steun die je vroeger miste.

Kan examenvrees ook lichamelijke klachten geven?

Zeker. Hyperventilatie, black-outs of buikpijn zijn veelvoorkomende signalen. Je lijf zegt soms wat je hoofd probeert te negeren.

Is therapie tegen examenvrees zweverig?

Absoluut niet. We werken juist nuchter, warm en met beide benen op de grond, maar wel met diepgang waar nodig.

“Heb je hulp nodig voor het vinden van je eigen veerkracht?“

Zet nu die volgende stap naar stressvrij examen

Misschien herken je het wel: je hebt alles geleerd, alles gedaan wat moest, en tóch slaat je hoofd op hol als het erop aankomt. Je lijf doet niet mee. Je weet dat je het zou moeten kunnen, maar iets in jou lijkt het steeds te saboteren. Hoe vaak heb je jezelf al toegesproken, geprobeerd om er gewoon doorheen te gaan en hoe vaak voelde je daarna dat het weer niet lukte?

Als je dit leest, ben je waarschijnlijk op zoek naar iets dat verder gaat dan alleen een ademhalingsoefening of een geruststellende quote op Instagram. Je wilt snappen wat er nou écht gebeurt vanbinnen. Waarom je blijft blokkeren, twijfelen, of jezelf naar beneden praat terwijl je diep vanbinnen weet dat er meer in je zit. En je bent niet de enige. Echt niet. Examenvrees is niet alleen stress, het is vaak een oud patroon dat zich laat zien op het spannendste moment.

Ik ben Mieke, en vanuit mijn praktijk Jouw Eigen Veerkracht in Valkenswaard help ik mensen die vastlopen op momenten zoals deze. Met werkvormen zoals Hypnotherapie, Voice Dialogue, Innerlijk Kindwerk en andere therapievormen die zich aandienen, help ik je ontdekken waar jouw blokkade écht vandaan komt. Niet om er vanaf te moeten, maar om jezelf te begrijpen en bevrijden van wat je niet meer nodig hebt. Zodat jij weer durft te vertrouwen op wie je bent, ook als het spannend wordt.

Het vraagt moed om dit aan te kijken. Maar je hoeft het niet alleen te doen.
Wacht niet langer en neem vandaag nog contact met mij op voor die eerste stap, en ontdek hoe jij weer gaat geloven in jouw eigen veerkracht.

Liefs, Mieke

Zet die volgende stap naar jouw eigen veerkracht

Deel dit bericht

Lees hier mijn recente blogs

Scroll naar boven